Sunday 21 August 2022

Leven zonder eigenschappen

 In de Man zonder eigenschappen van Robert Musil probeert de hoofdpersoon zich los te maken van zijn eigenschappen. Hij beweert dat zijn eigenschappen zijn bestaan belemmeren. Je eigenschappen en je karaktertrekken bepalen niet wie je bent, je drijft verder af van wie je bent als je jezelf identificeert met je eigenschappen. Daarom probeert hij zonder eigenschappen te leven. “Essayistisch leven” noemt hij dit. Ik kan dat op twee manieren opvatten:

Ten eerste kan ik het interpreteren als uitproberend leven. Van het Franse essayer, proberen. Je kan jezelf een set eigenschappen aanmeten en daarmee het leven ingaan. Kijken wat er gebeurt.en daarna een andere set eigenschappen. En zo op een afwisselende proberende manier door het leven te gaan. Zonder enig vooraf vastgesteld doel, zoals bijvoorbeeld geluk of succes.

Ten tweede kan ik het interpreteren als het leven te leven als een essay. Een essay is een wat langer betoog dat meestal bedoeld is om een bepaald idee of standpunt naar voren te brengen en daarvoor overtuigende argumenten te geven. Ulrich uit het boek van Musil zou dan zijn leven proberen te leven zonder eigenschappen om een statement te maken. Het statement zou kunnen zijn dat het alleen maar tot narigheid leidt als je je vastklampt aan je eigenschappen. 

Maar eigenlijk wordt er helemaal geen statement gemaakt. De schrijver betoogd van alles maar herneemt zichzelf steeds weer. Wat misschien nog wel als statement gelezen kan worden is dat de de mensheid alles herroept wat ze doet.

Ik ben nu bij hoofdstuk 60, nog vele te gaan, misschien wordt het nog duidelijker. Maar ik vermoed van niet.

Wordt vervolgd.



No comments: