Natuur en geheugen

 Kasteel Groeneveld 10 juli 2025

Jori Wolf, Marjan Slob en Marc Argeloo

Wat miste ik? Ik miste het collectieve geheugen met een richtingaanwijzer voor nieuwe spiritualiteit. 

Steeds als ik samenvattingen van Bergson lees, dan is dat niet hoe ik het gelezen heb. Of misschien hoe ik het had willen lezen.  Bergson over geheugen. Niet als verleden, heden toekomst, maar als een continuum wat alle drie tegelijkertijd bestaat in de ruimte. Als een melodie die zich ontwikkelt.

Het gedicht van Paul Roncken ging over verleden, heden toekomst, maar de filosofie van Bergson ontsnapt daaraan. Het verleden is hier nog aanwezig, en de anticipatie op de toekomst is ook hier aawezig. En wij herinneren ons onze anticipaties op de toekomst. Ondertussen ontvouwt de wereld zich als een melodie, wij herinneren ons de klanken die geweest zijn en wij anticiperen op klanken die komen gaan, waardoor wij een voortgaande melodie ervaren en daarmee een betekenisvolle wereld. Het is geen lineair verloop maar een uitwaaieren van bewustzijn in interferentie met andere bewustzijnden.