Bergson en het onbenoembare

Wat een onrust vanmorgen. Mijn lijf wou niet stil blijven zitten. Ik had het koud. En mijn spieren spanden oncontroleerbaar steeds aan. Ik probeerde diep te ademen en rustig te worden, maar het lukte niet erg. Dan maar accepteren dat er onrust is. Eigenlijk is er geen reden tot onrust, mijn lijf was gewoon niet rustig. 40 minuten was erg lang, maar ik heb het uitgezeten en voel me toch erg tevreden dat ik gezeten heb.

Henri Bergson was een Franse Filosoof die leefde van eind 19e tot het begin van WO2. Hij was een poos erg populair en heeft zelfs een Nobelprijs voor literatuur ontvangen. Nu wordt hij algemeen verguisd.

Ik ben jarenlang op zoek geweest naar een manier om religieuze gevoelens in harmonie te brengen met kritisch analytisch denken. (Humanistisch opvoeding gehad). Bergson beweert, in antwoord op Kant, dat je de werkelijkheid best zonder oordelen kunt waarnemen. Je twee soorten waarneming: analytisch en intuitie. Met de intuitie neem de je werkelijkheid direct waar.

Bergson heeft veel geschreven over tijd. Hij maakt onderscheid tussen de wetenschappelijke tijd en de tijd zoals wij hem ervaren. In de wetenschappelijke tijd heb je een rechte lijn van verleden via heden naar toekomst. In de ervaren tijd spreekt Bergson over herinnering, nu, anticipatie. Deze tijd noemt hij "Duur" (Duré in het frans). Het verschil met de wetenschappelijke tijd is dat Duur niet lineair is. Herinnering en anticipatie zijn met elkaar verweven.

Wat ik ook mooi vind is Bergson's idee over leven. Hij heeft het over een soort levenskracht die de drijvende kracht is achter de evolutie en die ook oorzaak is van de creativiteit in de mens. In de evolutie zie je complexe vormen ontstaan die nog complexere vormen voortbrengen. Dit gaat in tegen de entropiewet uit de Thermodynamica, die zegt dat complexiteit een hoog energieniveau heeft en daardoor instabiel is en uit elkaar zal vallen.

Bergson ziet intuitie als een levensbrengende manier om de werkelijkheid te beschouwen, omdat je "wederzijds doordringt) in je omgeving.
Terwijl analytische beschouwing een dodende en vernietigende manier is, omdat je dan de werkelijkheid opdeelt, en op de pijnbank legt om er kennis aan te ontfutselen.

Het grappige is dat in de taoistische geschriften ook al stond dat kennis direct leidt tot vernietiging van de leefomgeving.